Od wielu wieków, mieszkańcy poszczególnych wsi zadają sobie pytania: Skąd wywodzi się pierwotna nazwa „ojcowizny”, ziemi, na której mieszkają, mieszkali ich ojcowie, dziadkowe czy nawet pradziadowie? Kiedy powstały pierwsze osady w tutejszej okolicy i kto był ich założycielem?

Według hipotezy Piekosińskiego istnieje prawdopodobieństwo, że nazwy zakładanych nowych osad wywodziły się od ich pierwszych mieszkańców osadników. Otóż według wspomnianego wyżej historyka, już w VI wieku osiedlił się nad Wisłą, Odrą i Wartą lechicki szczep, przybyły tu z Azji. Na terenie dzisiejszej gminy Iwierzyce, a dawnej powiatu pilzneńskiego, województwa sandomierskiego osiedlili się Lechici: Kawęta- Kawęczyn, Nocek- Nockowa, Olcha- Olchowa, Dąbr- Dąbrowa, Błąd- Błądowa, Wiśnia- Wiśniowa. W IX wieku Lechici mieli być zawojowani przez plemię Polan. Polanie narzucili im książąt, wojewodów, rycerzy, wojów.

W XII wieku B. Krzywousty rozpuścił rycerstwo ze swego dworu osadził ich na ziemi, obdarowując ich znaczną liczbą posiadłości ziemskich. Każdy rycerz zakładał sobie w jednej z nadanych wsi swoje gniazdo, swoją siedzibę, a ta wieś brała odtąd swą nazwę od jego imienia. Tak więc powstać miały wsie rycerskie: Nockowa, założona przez rycerza Nocka, Sędziszów od rycerza Sędzisza, Dąbrowa od Dąbra.

Owe pierwotne słowiańskie osiedla miały wygląd okrągły tzn. że domy „czyli dwory” otaczała naokoło pusta przestrzeń, leżąca w pośrodku tych domostw. To wolne miejsce nazwano wsią, względnie „nawsiem”. Domy drewniane, kryte słomą, stały jeden obok drugiego, zwrócone czołem do „nawsia”. Właściwe obejście i budynki gospodarcze leżały z tyłu, poza domem. Obejścia czyli podwórzy osypane były wałem z ziemi i otoczone ostrokołem czyli płotem celem obrony przed dzikimi zwierzętami lub wrogiem. Izby chat były jak wszędzie dymne: dym z ogniska rozchodził się po izbie pod samą powałę i wchodził zwykle uchylonymi drzwiami. Od takich to domostw ciągnęły się pola i pastwiska, wielkie lasy miodajnych roślin, dostarczające pszczołom miodu, stąd kwitło wśród mieszkających ludu bartnictwo.

Inny wygląd miały wsie w XIII/XIV wieku, zakładane na prawie niemieckim. Z czasem wsie słowiańskie zmieniały swój wygląd, upodabniając się na wyżej wspomniany wzór.

Zmiany takie mogły zaistnieć po napadach Tatarów w XIII wieku. W każdy bądź razie, w dokumencie donacyjnym z 1354 r. w którym Kazimierz Wielki- ówczesny król Polski nadaje miasto Rzeszów z całym okręgiem w ziemi halickiej Janowie Półkozic Pakosławowi, wymieniona jest wieś Dabrowa z także Olchowa i Nockowa.

Także historyk Jan Długosz żyjący w XV wieku, w swoim dziele wymienia nazwy sąsiadujących wsi z Nockową. Według źródeł historycznych parafia Nockowa powstała w drugiej połowie XIV wieku. W XV wieku Nockowa wchodziła w skład rozległych dóbr Leliwitów - Jarosławskich. Kolejnymi jej właścicielami był Rafał z Jarosławia kasztelan wojnicki zmarły w 1441 r. a po nim trzej jego synowie: Jan zmarły około 1474 r., Rafał Jakub zmarły 1492 r. Spytek ok. 1501 r., kasztelan krakowski, zmarły w 1519 r. Już w pierwszej połowie XV wieku występuje Nowa Nockowa, zwana też Nockową Wolą z sołectwem szacowanym na 150 grzywien. W 1419 r. w starej Nockowej było sołectwo, a za czasów Długosza 66 łany kmiece, z których dziesięcinę pobierał biskup krakowski. W 1471 r. właścicielem Nockowej był Rafał Jarosławski, starosta lwowski, w kilka lat później przeszła w ręce trzeciego z braci Sptyka z Jarosławia.

W 1498 r. był groźny najazd Tatarów Wołochów na Ruś i Małopolskę, która została ogniem i mieczem zniszczona. Tatarzy spalili wiele miast, w tym Rzeszów, Ropczyce, Pilzno i okoliczne wsie.

Na przestrzeni XV i XVI wieku rozwijała się gospodarka folwarczno-pańszczyźniana. W latach 1576-1581 na 33½ łanach było 45 kmieci zagrodników zaś siedmiu. Wysokość czynów pieniężnych i składanych danin w naturze była uzależniona od stopnia zagospodarowania wsi i wielkości użytków rolnych, kształtowała się w granicach od ½ do ¾ grzywny 24-32 gr. Z gosp. Kmiecego. Kmiecie i zagrodnicy odrabiali pańszczyznę, z której zwolnieni byli komornicy, zaś daninami w naturze były: kury, jaja, ser itp. Prócz czynności w stosunku do właściciela wsi, ludność wiejska obciążona była świadczeniami na rzecz Kościoła.

Z końcem XVI wieku w regionie sędziszowskim funkcjonowały szkoły parafialne, także w Nockowej, które podlegały Kościołowi, a opieka nad nimi należała do miejscowych proboszczów. Pierwsze wzmianki o tych szkołach wg B. Kumora pochodzą z 1527 r. następne 1529 r. 1539 r. i 1566 r. Treści szkolne nie były najważniejsze, uczono przede wszystkim czytania, pisania, śpiewu, rachunków i nieco gramatyki łacińskiej. Kierownikiem szkoły parafialnej był Krzysztof z Opoczna, potem w 1602 r. Jan Kleszcz, budynek szkolny był koło domu wikarego. Do parafii nockowskiej należały wsie: Wiśniowa, Wiercany i Bystrzyca.